Als start van het cursusseizoen overhandigde Rashid Azimullah, directeur van Stichting Expertisecentrum Oefenen.nl deze week aan vier bibliotheken de Oefenen.nl Award 2023. Met de Oefenen.nl Award zet hij bibliotheken die intensief werken met de programma’s van Oefenen.nl, in het zonnetje. Deze winnaars hebben het hoogste aantal ranglijstpunten op Oefenen.nl binnen een van de vier categorieën XL, L, M en S. De categorieën zijn gebaseerd op de grootte van de bibliotheek en op het werkgebied en inwoners.

‘We vieren samen met de bibliotheken een prachtig resultaat waar deze actieve bibliotheken trots op mogen zijn. Achter die cijfers gaat het om (jong) volwassenen die heel veel tijd besteden aan het verbeteren van hun basisvaardigheden zoals taal, digitale vaardigheden en rekenen. Zij maken oefenkilometers. Dat doen ze onder begeleiding van toegewijde coördinatoren, begeleiders en vrijwilligers’, zegt Rashid Azimullah, directeur van Stichting Expertisecentrum Oefenen.nl. ‘De Oefenen.nl Award is een positieve opsteker voor een mooie aanpak die ook andere bibliotheken kan inspireren.’

De vier bibliotheken waar het meest intensief wordt geoefend met de programma’s van Oefenen.nl zijn:
XL bibliotheek: Biblionet Groningen

L  bibliotheek: Bibliotheek De Kempen

M bibliotheek: Bibliotheek Hengelo

S bibliotheek: Bibliotheek Landgraaf-Onderbanken

Inspiratie van vier actieve bibliotheken met Oefenen.nl

Alle bibliotheken kiezen net weer voor een andere aanpak. Laat je inspireren door de verhalen van deze vier winnaars.

Iedereen is welkom in de bibliotheek
‘De bibliotheek is een mooie plek omdat het voor iedereen is. Iedereen is welkom’, zegt Rachel van den Hoogen, directeur bestuurder bij Biblionet Groningen. ‘Wij bieden leren op een laagdrempelige manier aan. Vanuit speelsheid en nieuwsgierigheid wekken. Dus ik vind de bibliotheek een hele mooie plek om dat non-formele leren aan te bieden en mensen zich te laten ontwikkelen’.

Zorg voor een warm welkom en achterhaal de leerwens
Irene Helderman, directeur bestuurder van Bibliotheek De Kempen: ‘De kracht van de bibliotheek is dat je persoonlijk en hartelijk wordt ontvangen. Dat er aandacht is voor wat je wilt leren. En dat je een fijne beleving hebt die aanzet tot meer.’ Frederique Westera, directeur van Bibliotheek Hengelo vult aan: ‘Als mensen binnenkomen is het belangrijk dat ze een warm welkom krijgen. Dat er een goed gesprek gevoerd wordt om te achterhalen waar mensen voor komen. Wat iemands ontwikkelwens is. Wat wil hij echt leren en wat die nodig heeft.’

Kies voor ruime openingstijden met begeleiding
Frederique Westera: ‘Allereerst wat belangrijk is, is dat je toegankelijk bent. Op ons Oefenplein kan iedereen heel de dag door op Oefenen.nl oefenen. En begeleiding is heel belangrijk, ook al oefen je zelf. Het is fijn dat iemand je wegwijs maakt en de goede dingen uitzoekt wat voor jou het meest relevant is. ‘Hoe ruimer je open bent, hoe beter. We hebben enorme resultaten, maar ik weet zeker als we nog een dag begeleid open zouden zijn dan, zouden we nog veel meer mensen zouden kunnen helpen. Dus dat is ook onze ambitie.’

Bied een Ontwikkelplein met een Oefenplein
Bibliotheek Hengelo werkt veel samen met partners en heeft een netwerk van doorverwijzers. Peter Bonekamp, adviseur sociaal domein: ‘Op het Ontwikkelplein in de bibliotheek zitten allerlei partners met spreekuren waar mensen met hun praktische vraag terecht kunnen. Als zij merken dat iemand niet zo digitaalvaardig of taalvaardig is dan worden ze doorverwezen naar het Oefenplein.’

Zorg dat je het aanbod kent
Helmie van den Brink, specialist basisvaardigheden van Bibliotheek Hengelo, begeleidt deelnemers bij het Oefenplein en zegt: ‘Goede kennis van het aanbod is belangrijk. Zo weet je wat je de mensen kunt bieden en welk programma bij de leerwens past.’

Monitor je deelnemers in het Volgsysteem
Lilian Martens, bibliotheekmedewerker programmering van Bibliotheek De Kempen, werkt met het Volgsysteem van Oefenen.nl: ‘Het monitoren van deelnemers in het Volgsysteem werkt stimulerend en positief. Je kunt zien hoe ver iedereen is en waar ze staan. Ik kon in het systeem zien dat deelnemers aan het verdwalen waren en met andere programma’s gingen oefenen. Nu monitoren we dat samen met de vrijwilligers. Voor de deelnemer is het ook een prikkel om door te gaan. Het werkt stimulerend.’

Werk in domeinen
Rachel van den Hoogen van Biblionet Groningen: ‘Wij werken al een aantal jaren in domeinen. Dat betekent dat onze medewerkers van het sociaal domein zich richten op basisvaardigheden en veel samenwerken met vrijwilligers. Het zijn betrokken en bevlogen mensen die eigenlijk ook ambassadeur zijn in de lokale samenleving en dat doet ook wat. Het is echt een versterkende factor’.

Wees buiten de bibliotheek ook zichtbaar
Marloes Langers-Jansen, regiomanager Bibliotheek De Kempen; ‘Wat wij veel doen, is in de gemeenschap aanwezig zijn. Onze bibliotheekmedewerkers zijn naast de Klik &Tik-cursus ook aanwezig bij andere activiteiten waardoor ze veel meer zichtbaar zijn bij de inwoners. Dus je bent makkelijker benaderbaar en makkelijker bereikbaar. We gaan de wijken in en bouwen een band op met de mensen. Zijdelinks komt het onderwerp digitale vaardigheden aan bod.’

Gemotiveerde vrijwilligers zijn goud waard
Ria Muller, domeinspecialist Sociaal Domein van Biblionet Groningen, ‘De begeleiding van de deelnemers is heel belangrijk. En dat je gemotiveerde vrijwilligers hebt die de deelnemers goed kunnen begeleiden op individueel niveau. Om ze te motiveren om door te gaan.’

Zet vrijwilligers in hun kracht
Jens Horbach, coördinator basisvaardigheden Bibliotheek Landgraaf-Onderbanken: ‘Bij ons staan vrijwilligers centraal. Wij weten de vrijwilligers goed te plaatsen en iedereen in hun kracht te zetten. Dat doen we door te kijken wat iemand goed kan. Is iemand sterk in één op één begeleiding is of is iemand sterk in het helpen met de computer. Of vindt iemand leuk om meer plannen of thema’s uit te denken. Vervolgens zorgen we ervoor dat deze persoon in een geschikte groep terechtkomt.’ Martine Hazen, directeur van Bibliotheek Landgraaf -Onderbanken. ‘Onze vrijwilligers zetten zich hard in voor de cursisten. Zonder hen hadden we deze prijs niet gewonnen.’

Sta open voor verschillende leervragen
Vrijwilliger Willemien Versmoren van Bibliotheek de Kempen: ‘Mensen die de eerste keer bij de bibliotheek binnenkomen, stellen we op hun gemak. We luisteren naar de vraag en vinden geen enkele vraag vreemd. Wil er een groepje leren fietsen met de fietsknooppuntenplanner? Dan doen we dat. Of wil je leren om iets te kopen op internet. Dan oefent de cursist eerst met het programma van Oefenen.nl. Soms vraag ik of een cursist die het al wel kan, het kan voordoen. Dan gaat het iets minder snel en zien ze dat het haalbaar is.’

Stimuleer het thuis oefenen
Vrijwilliger Anneke van Biblionet Groningen: ‘Ik stimuleer deelnemers om ook thuis te oefenen. Computerbasisvaardigheden leer je niet door één uur in de week naar de les te komen. Je moet juist thuis elke dag een half uurtje oefenen, en dat probeer ik te promoten. Het is vallen en opstaan, opnieuw beginnen. Zo leer je lopen en zo leer je computeren.’

Maak gebruik van thema’s voor de taalcafé’s
Jens Horbach van Bibliotheek Landgraaf-Onderbanken: ‘We hebben het jaar in thema’s opgedeeld. We bekijken het lesmateriaal van Oefenen.nl, Succes! en Steffie en de bijbehorende thema’s, zoals geld, gezondheid etc. Op maandag organiseren we het taalcafé dat aansluit bij een thema. Op deze manier hebben we een structuur wat mensen in de groepjes kunnen leren. Op dinsdag is er een ander taalcafé, waar meer nadruk ligt op de theorie van de Nederlandse taal’.

Koppel deelnemers met een privé-account aan de licentie van Oefenen.nl
Maartje Heusschen, Programmamaker Burgerschap bij Bibliotheek De Kempen: ‘Bij ons zijn de cijfers van het (Digi)Taalhuis niet meegeteld voor de Award uitreiking omdat die deelnemers oefenen met een privé-account. Mijn ogen zijn vandaag geopend omdat de resultaten van deze accounts ook zouden moeten meetellen. Die geven we vanaf nu een account binnen de bibliotheeklicentie. Dat gaan we vanaf nu veranderen’.

Bewuste scheiding tussen taal en digitale vaardigheden
Bibliotheek Landgraaf-Onderbanken: ‘Voor Oefenen.nl hebben we twee soorten groepen. We hebben vier Klik & Tik-groepen. Binnenkort starten we ook met een Taalklas.nl-groep, waar cursisten kunnen werken met de taalprogramma’s van Oefenen.nl. Voorheen oefenden cursisten die met taal bezig waren ook in de Klik & Tik-groep, maar dat hebben we nu bewust gescheiden. Hierdoor kunnen we tijdens de Klik & Tik-uren meer mensen laten instromen die zich puur willen richten op Klik & Tik.’

Maak het gezellig
‘Deelnemers die naar een cursus komen, komen niet alleen om te oefenen. Ze leren heel veel, maar ze blijven ook hangen omdat het sociale aspect zo belangrijk is. De pauzes zijn ook belangrijk. Er met elkaar over hebben hoe ver je bent. En er komen ook andere gesprekken op gang’, zegt een medewerker van Biblionet Groningen. ‘Onze Klik & Tik-cursussen duren 1,5 uur. Anders is er niet voldoende tijd om te oefenen en nog even koffie te drinken’, vult Lilian Martens van Bibliotheek De Kempen aan. ‘Het moet ook gewoon gezellig zijn en er moet gelachen kunnen worden’, zegt Frederique Westera van Bibliotheek Hengelo.

In de bibliotheek kom je voor hulp, plezier, ontspanning en ontmoeting
Stephanie Kuiper, opgavemanager basisvaardigheden bij de KB: ‘In de bibliotheek zie je hoe het allemaal samenhangt. Het is dé plek waar je informatie kunt krijgen over de digitale overheid en waar je geholpen kunt worden. En waar je kunt komen voor plezier, ontspanning en ontmoeting.’